Kredyt konsumencki po nowemu. Co proponuje Komisja Europejska?

CCD, czyli Consumer Credit Directive to najważniejszy akt prawny w Unii Europejskiej regulujący kwestie świadczenia kredytu konsumenckiego, czyli obecnie jednego z najpopularniejszych produktów finansowych. Komisja przedstawiła draft nowej dyrektywy, która zastąpi dokument z 2008 roku. To nie jest korekta, a raczej mała rewolucja. Biznes zadaje sobie pytanie, czy będzie drożej, a konsumenci – czy kredyty będą bezpieczniejsze i bardziej dostępne? To zależy…

2 lipca na stronie Komisji Europejskiej udostępniono ponad 300-stronnicowy pakiet dokumentów, zawierający propozycję kompleksowej zmiany dyrektywy o kredycie konsumenckim (CCD). Polski Związek Instytucji Pożyczkowych we współpracy z Fundacją Lendtech, dokonał już wcześniej analizy proponowanych zmian, którą przedstawił swoim Członkom. W tym artykule postaram się przybliżyć najważniejsze założenia tego niezwykle ważnego dla rynku finansowego projektu. W przypadku dodatkowych pytań zachęcam do kontaktu z PZIP lub Fundacją Lendtech.

Najważniejszy projekt dla sektora kredytowego od lat

Pamiętajmy, że omawiany projekt jest… na razie wstępną propozycją, która może ulec modyfikacji. Konsultacje, w których braliśmy aktywny udział, trwały blisko dwa lata. W tym czasie odbył się szereg spotkań, konferencji oraz przeprowadzono badania i ankiety. Wynikało z nich, że chociaż dyrektywa z 2008 roku wypełniła cel w postaci zapewnienia skutecznej ochrony konsumentom, to jednak nie przyczyniła się ona do powstania wspólnego rynku kredytowego w Unii Europejskiej. Ponadto, rewolucja technologiczne spowodowała powstanie szeregu nowych wyzwań, związanych z transformacją cyfrową.

Propozycja Komisji Europejskiej – zgodnie z procedurą legislacyjną – trafi teraz do Parlamentu Europejskiego, który może wprowadzić w niej szereg istotnych zmian. Następnie, po przyjęciu ostatecznego brzmienia nowej dyrektywy o kredytach konsumenckich przez Parlament Europejski i Radę, państwa członkowskie będą miały (wedle dzisiejszych założeń) 2 lata na jej implementację. Oznacza to, że termin graniczny wejścia w życie nowego prawa w państwach członkowskich to okolice 2024 roku.

Ale teraz przejdźmy do treści. Zaczniemy od propozycji, które budzą najwięcej emocji, czyli obłożenia kredytodawców wieloma ograniczeniami, zarówno w formie zakazów, jak i nakazów, które spowodują zmianę modelu funkcjonowania kredytodawców oraz podmiotów z nimi współpracujących. To może oznaczać wzrost kosztów prowadzenia działalności pożyczkowej, a z pewnością będzie się wiązało z kosztami dostosowania swojej działalności do nowych wymogów prawa, wedle którego kredyt będzie nie tylko trudniej uzyskać, ale również udzielić.

Badanie zdolności kredytowej ma być obowiązkowe

Po pierwsze – ocena zdolności kredytowej. Projekt CCD 2.0 wyklucza nie tylko udzielanie kredytów bez oceny zdolności kredytowej, lecz również zakazuje udzielania kredytów konsumentom, którzy uzyskali negatywny wynik oceny zdolności kredytowej. W świetle nowych przepisów, kredytodawcy będą zobowiązani do wypracowania, realizowania i dokumentowania swoich polityk w zakresie oceny zdolności kredytowej.

Warto dodać, że te polityki nie będą mogły być też zupełnie dowolne, albowiem Komisja Europejska postuluje wprowadzenie katalogu danych, dzięki którym ocena zdolności kredytowej będzie (przynajmniej w założeniu) podobna w państwach członkowskich, co z kolei ma skutkować powstaniem wspólnego, europejskiego rynku kredytów konsumenckich, którego brak jest uznawany za największy mankament aktualnej CCD.

Po drugie – wiedza, zarówno po stronie konsumenta, jak i kredytodawcy

Komisja Europejska – zgodnie z predykcjami ekspertów PZIP i Fundacji Lendtech – położyła istotny nacisk na świadome i jeszcze bardziej odpowiedzialne pożyczanie. Z tego też względu, państwa członkowskie mają zapewnić edukację finansową konsumentów oraz usługi w zakresie Debt Advice (doradztwo oddłużeniowe, jak również doradztwo w zakresie zarządzania finansami osobistymi). Zdaniem Komisji Europejskiej, pożyczanie powinno być również profesjonalne, dlatego postuluje ona wprowadzenie wymogów kompetencyjnych dla kredytodawców, co jest również swoistym novum na rynku kredytów konsumenckich.

„Capy” w całej UE

Po trzecie – przeciwdziałanie nadmiernemu zadłużeniu, a zatem zmiana przedmiotowego zakresu CCD 2.0 oraz wprowadzenie limitów kosztów. I tu wartym podkreślenia jest fakt, że w Polsce – w zasadzie – wszystkie te postulaty są już zrealizowane (mimo, iż nie są one zawarte we wciąż aktualnej CCD).

Przykładowo – Komisja Europejska proponuje, aby zakresem CCD były objęte kredyty do kwoty 100.000 euro (dziś jest to zakres od 200 euro do 75.000 euro). Dla uczestników polskiego rynku to niewielka zmiana, ponieważ aktualna ustawa o kredycie konsumenckim swoim zakresem obejmuje kredyty o wartości poniżej 200 euro, a te powyżej 75.000 stanowią ułamek wolumenu sprzedaży.

Odnośnie do limitów kosztów – Komisja Europejska proponuje, aby państwa członkowskie wprowadziły limity kosztów, mając do wyboru limit odsetek, limit APR oraz limit całkowitego kosztu kredytu, jednak jest to propozycja kierowana głównie do państw, które do tej pory nie wprowadziły limitów kosztów. W Polsce limity obowiązują już od sześciu lat, a co warte podkreślenia – Komisja Europejska dopuszcza utrzymanie obowiązujących już rozwiązań krajowych w zakresie limitu kosztów.

CCD na Lendtech

Tyle na początek. Jak wynika z wstępnego przeglądu projektu, skala zmian jest na tyle znacząca, że możemy mówić o swoistej rewolucji w kredytach konsumenckich. Po wstępnym przeglądzie nadchodzi czas na gruntowną analizę, której efekty zostaną w pierwszej kolejności przekazane Członkom PZIP, którzy biorą również udział w wypracowywaniu opinii i stanowisk, przekazywanych projektodawcom.

Z czasem, również tutaj będziemy publikować wybrane fragmenty analiz, które z pewnością będą cennym źródłem wiedzy o transformacji rynku kredytów europejskich w Unii Europejskiej. Z całą pewnością, czeka nas dużo zmian i dużo pracy, dzięki której postaramy się uczynić wszystko, aby były to zmiany najlepsze z możliwych.

W przypadku dodatkowych pytań zachęcam do kontaktu z PZIP lub Lendtech.pl. Nowa dyrektywa CCD będzie także szeroko omówiona podczas Kongresu Lendtech, który odbędzie się już we wrześniu 2021 roku.

Paweł Grabowski, Pełnomocnik Zarządu Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych

Partnerzy serwisu i wydarzeń

Newsletter Lendtech

Bądź na bieżąco i nie martw się, że umkną Ci najważniejsze informacje. ​​Zapisz się na bezpłatny autorski newsletter z aktualnymi informacjami z Polski i ze świata.

 

Wczytywanie
Obserwuj nas na Google News

Obserwuj nas na Google News i otrzymuj najnowsze wiadomości z Lendtech. Dołącz do obserwujących i zawsze bądź na bieżąco.

  1. Kliknij poniższy przycisk
  2. Wybierz opcję “Obserwuj”

Dzięki temu teraz będziesz widzaił wszystkie najnowsze publikacje na swoich urządzeniach z kontem Google.